Lựa chọn ống kính cho người mới bắt đầu phù hợp là một trong những bước quan trọng nhất khi mới làm quen với nhiếp ảnh. Trước vô số lựa chọn từ ống kính tiêu cự cố định đến ống kính zoom, không ít người mới cảm thấy bối rối và phân vân không biết bắt đầu từ đâu. Mỗi loại ống kính đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng và phong cách chụp ảnh của bạn. Để giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn và dễ dàng hơn, BNCamera sẽ bật mí những bí quyết lựa chọn ống kính phù hợp nhất cho người mới bắt đầu. Cùng khám phá ngay nhé!
Hướng dẫn chọn ống kính cho người mới bắt đầu: Những điều cần lưu ý
Ống kính là thiết bị quang học quan trọng giúp đưa ra hình ảnh hoặc cảnh quan của biến thể cảm biến của máy ảnh, tạo góc nhìn sắc nét về khung cảnh trước mặt bạn. Tương tự như đôi mắt của con người, ống kính có khả năng tự động lấy nét để tập trung vào một chủ thể. Tuy nhiên, không giống như mắt người, ống kính zoom được thiết kế để thay đổi góc nhìn, cho phép bạn nhìn thấy nhiều hơn hoặc ít hơn, đồng thời mang lại khả năng quan sát các vật thể ở khoảng cách xa.
Có hai loại ống kính chính là ống kính Prime (ống kính một tiêu cự) và ống kính Zoom, ngoài ra còn có nhiều loại ống kính chuyên dụng khác như ống kính góc rộng, ống kính tele, ống kính macro… Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết từng loại ống kính để bạn có thể dễ dàng lựa chọn loại phù hợp nhất phù hợp với nhu cầu của mình.
Ống kính Prime
Ống kính Prime là loại ống kính có tiêu cự cố định, được thiết kế hạn chế như ống kính 50mm f/1.8 chỉ cung cấp một tiêu cự duy nhất là 50mm, mang đến một góc nhìn tối nhất. Như người ta thường nói, nếu bạn cần “zoom”, cách duy nhất là “zoom bằng chân” bằng cách di chuyển gần hơn đến chủ thể. Ngược lại, nếu muốn đưa ra nhiều chi tiết hơn vào khung hình, bạn cần phải lùi lại xa hơn.
Ống kính Zoom
Ống kính Zoom mang lại khả năng hoạt động với phạm vi tiêu cự đa dạng. Ống kính zoom 24-70mm hạn chế cho phép bạn thay đổi từ tiêu cự 24mm với góc nhìn rộng, giúp thu được nhiều cảnh hơn, đến tiêu cự 70mm với góc nhìn xa, giúp bạn quan sát chi tiết các đối tượng ở xa một cách rõ ràng hơn.
Tại sao nên sử dụng ống kính Prime khi ống kính Zoom có phạm vi linh hoạt hơn?
Thu phóng ống kính với cấu trúc phức tạp thường có tốc độ chậm hơn so với ống kính chính. Ngược lại, ống kính prime thường nhỏ gọn và nhẹ nhàng hơn, có tốc độ lớn hơn giúp thu được nhiều ánh sáng hơn, đồng thời nhờ thiết kế quang học đơn giản hơn nên thường mang lại chất lượng hình ảnh vượt trội. Dù vậy, ống kính zoom vẫn là một lựa chọn tiện lợi cho nhiều vấn đề khác nhau, đặc biệt là khi bạn muốn giảm thiểu việc thay đổi ống kính trong môi trường nhiều bụi hoặc không muốn mang theo nhiều thiết bị.
Hướng dẫn chọn ống kính cho người mới bắt đầu: Bắt đầu với ống kính Zoom
Ống kính Zoom tiêu chuẩn
Tiêu chuẩn zoom ống kính, thường được gọi là “ống kính kit”, được thiết kế để giúp người dùng mới bắt đầu làm quen với ảnh nhờ phạm vi zoom linh hoạt từ góc rộng đến tele ngắn. Một số hãng sản xuất ống kính zoom tiêu chuẩn chất lượng cao và không muốn phân công “ống kính kit”, trong khi một số hãng khác lại cung cấp ống kính có chất lượng hình ảnh không thực sự nổi bật.
Các ống kính tiêu chuẩn zoom ống kính cao cấp như 24-70mm f/2.8 được đánh giá cao nhờ khả năng duy trì tốc độ f/2.8 không thay đổi dù chụp ở 24mm hay 70mm, mang lại hiệu suất ổn định và chất lượng hình ảnh tốt. Trong khi đó, các ống kính zoom tiêu chuẩn giá rẻ hơn, sáng tạo như 18-55mm f/3.5-5.6 dành cho máy ảnh APS-C, có tốc độ chậm hơn ở đầu góc rộng (f/3.5) và tối chỉ còn chậm hơn ở đầu tele (f/5.6), có tác dụng chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu trở nên khó khăn hơn.
Phù hợp với: nhiều vấn đề chụp ảnh khác nhau, nhưng thường không lý tưởng để chụp cảnh cận cảnh hoặc macro và có thể không đáp ứng được ứng dụng khi cần chụp các vật thể ở khoảng cách xa.
Ống kính Zoom góc rộng
Ống kính zoom góc rộng cho phép bạn ghi lại nhiều chi tiết hơn trong một khung hình, dù là hình ảnh phong cảnh rộng hay nhóm ảnh đông người. Loại ống kính này đặc biệt hữu ích trong các không gian nhỏ như bất kỳ sản phẩm hoặc địa điểm nào trong nhà khác.
Phù hợp với: công việc chụp ảnh phong cảnh khi bạn muốn thu được càng nhiều khung cảnh càng tốt, cũng như chụp ảnh trong nhà hoặc ở những nơi không chật hẹp.
Ống kính siêu Zoom
Ống kính siêu Zoom là loại ống kính đa năng có khả năng bao phủ một phạm vi rộng từ góc rộng đến ống kính tele. Mặc dù không có góc rộng như ống kính zoom góc rộng, nhưng chúng tôi cho phép bạn thu được nhiều chi tiết trong khung hình phóng to các đối tượng ở xa. Đây có thể là đơn vị lựa chọn lý tưởng cho những ai cần một ống kính toàn diện, tuy nhiên, phải đánh đổi để có thể phạm vi zoom lớn như vậy, chất lượng hình ảnh thường không tốt bằng các loại ống kính zoom chuyên dụng khác.
Phù hợp cho: những chuyến đi du lịch hoặc các vấn đề bạn không thể mang theo nhiều ống kính bổ sung nhưng vẫn muốn có khả năng chụp xa hơn ống kính zoom tiêu chuẩn.
Ống kính Zoom Tele
Ống kính zoom tele là đơn vị lựa chọn lý tưởng khi bạn cần phóng to các vật thể ở xa, giúp bạn quan sát chi tiết hơn và dễ dàng điều chỉnh khung hình theo ý muốn nhờ khả năng thay đổi cường độ thu phóng.
Phù hợp cho công việc bắn động vật hoang dã, chim sống, thể thao và các chủ đề ở khoảng cách xa.
Hướng dẫn chọn ống kính cho người mới bắt đầu: Ống kính Prime phổ biến
Ống kính Prime góc rộng
Ống kính góc rộng chính thường có tiêu cự khoảng 28mm, và khi mở rộng đến 21mm, bạn sẽ bước vào siêu rộng góc vùng, mang lại khả năng bao quát khung cảnh ấn tượng.
Phù hợp: để chụp phong cảnh hoặc khi bạn muốn thu được nhiều chi tiết hơn trong một bức ảnh.
Ống kính Prime tiêu chuẩn
Ống kính tiêu chuẩn – Ống kính 50mm được coi là ống kính tiêu chuẩn vì nó mang lại góc nhìn tương tự như mắt người (mặc dù điều này vẫn còn nhiều tranh cãi).
Phù hợp cho: Ống kính 50mm là một lựa chọn đa dụng tuyệt vời và thường là một trong những ống kính đầu tiên được mua sau tiêu chuẩn ống kính zoom. Với khẩu độ sáng hơn, nó cho phép chụp ảnh tốt trong điều kiện thiếu sáng, đồng thời cũng lý tưởng cho việc chụp ảnh chân dung và người.
Ống kính Prime Tele
Ống kính Prime tele – Ngoài tiêu cự 50mm, bạn sẽ tìm thấy các ống kính ống kính ngắn như 72-85mm, và khi vượt quá 300mm, chúng tôi sẽ được coi là ống kính siêu tele. Những ống kính này mang lại chất lượng hình ảnh tuyệt vời, nhưng đôi khi có thể gặp khó khăn trong công việc đóng khung chủ thể với ống kính zoom tele.
Phù hợp cho: Ống kính tele Prime giúp bạn quan sát các vật thể ở xa hơn, lý tưởng để chụp ảnh chân dung (khoảng 85mm) và chụp động vật hoang dã với các tiêu cự dài hơn 200mm hoặc 300mm, mang lại khả năng xem các chi tiết được tìm thấy ở khoảng cách xa hơn một cách rõ ràng.
Ống kính Macro
Ống kính Macro được thiết kế đặc biệt để tái tạo cảnh quan với độ phóng đại cao, thường có tỷ lệ 1:1 để hiển thị đối tượng với kích thước thật. Một số macro ống kính thậm chí còn cung cấp tỷ lệ phóng đại lớn hơn, có giới hạn như 1,25:1 hoặc cao hơn. Có nhiều loại macro ống kính khác nhau, đáp ứng nhu cầu chụp đa dạng.
Phù hợp cho: Ống kính Macro lý tưởng để chụp ảnh cận cảnh, như côn trùng hoặc động vật hoang dã nhỏ, và cũng rất hữu ích trong ảnh chụp sản phẩm hoặc chân dung, mang đến mức độ chi tiết ấn tượng.
Hướng dẫn chọn ống kính cho người mới bắt đầu: Ngàm ống kính
Ngàm ống kính là bộ phận quan trọng ở mặt sau của ống kính, cho phép gắn ống kính vào thân máy ảnh. Mỗi hãng máy ảnh thường có hệ thống ngàm riêng nên việc chọn kính ống kính ngàm đúng là rất quan trọng để đảm bảo khả năng tương thích. Ví dụ, ống kính Nikon Z 50mm sử dụng ngàm Z và chỉ phù hợp với các máy ảnh ngàm Z của Nikon như Nikon Z6, Z7, Z9 và các dòng máy ngàm Z khác.
Việc đảm bảo ống kính phù hợp với máy ảnh là điều cần thiết, vì không phải tất cả các ống kính đều tương thích với mọi máy ảnh. Ống kính Olympus hạn chế sử dụng ngàm Micro Four Thirds và các máy ảnh Panasonic cũng có ngàm Micro Four Thirds tương tự, cho phép thay đổi ống kính giữa hai thương hiệu này.
Trên thị trường có rất nhiều loại kính ống kính khác nhau, vì vậy nếu bạn chưa sở hữu máy ảnh, hãy xem xét nhu cầu chụp ảnh của mình trước đây để chọn được loại ống kính phù hợp. Nếu bạn chưa chắc chắn về nhu cầu của mình, tiêu chuẩn ống kính zoom tiêu chuẩn là lựa chọn an toàn vì chúng tôi có sẵn hầu hết các loại máy ảnh ngàm và hầu hết các hệ thống máy ảnh cũng có các tùy chọn ống kính prime và macro.
Thông tin cần biết: Thông thường, các hãng sản xuất sẽ xác định ống kính ngàm trong sản phẩm tên. Ví dụ, Canon sử dụng ký hiệu như EF (full-frame), EF-S (APS-C) hoặc RF (dành cho máy ảnh không cột thơm) để giúp người dùng dễ dàng nhận biết.
Kích thước cảm biến và tỷ lệ
Khi nói về tiêu cự, suy nghĩ hạn chế như 50mm, thường chỉ sử dụng trên máy ảnh full-frame với cảm biến có kích thước tương đương khung hình 35mm. Tuy nhiên, nhiều máy ảnh hiện nay sử dụng cảm biến nhỏ hơn như APS-C hoặc Micro Four Thirds , và điều này ảnh hưởng đến góc nhìn do hệ số crop .
Ví dụ, cảm biến APS-C phổ biến nhất có hệ số crop 1,5x so với full-frame, nghĩa là tiêu cự của ống kính sẽ được nhân lên 1,5 lần.
- Ống kính 50mm trên máy ảnh full-frame cung cấp góc nhìn 50mm .
- Ống kính 50mm trên máy ảnh APS-C cho góc nhìn tương đương 75mm (do hệ số crop 1,5x).
- Ống kính 50mm trên máy ảnh Micro Four Thirds cho góc nhìn tương đương 100mm (do hệ số crop 2x).
Điều này được gọi là “tiêu cự tương thích 35mm”. Ví dụ: khi sử dụng ống kính 50mm trên máy ảnh cảm biến APS-C, bạn sẽ có tiêu cự tương thích 75mm (tính theo hệ quy chiếu 35mm). Điều này có thể gây nhầm lẫn cho người mới bắt đầu, đặc biệt khi bạn chưa quen với hệ thống máy ảnh của mình.
Khi chọn ống kính cho máy ảnh cảm biến nhỏ hơn full-frame, hãy lưu ý các hệ thống cắt như sau:
- Nikon, Sony, Fujifilm APS-C : Cắt xén 1,5x
- Canon APS-C : Cắt xén 1,6x
- Micro Four Thirds : Cắt xén 2x
Thông tin cần biết: Điều này cũng liên quan đến ống kính định dạng, ví dụ, ống kính FX được thiết kế cho máy ảnh full-frame của Nikon, trong khi ống kính DX được thiết kế cho máy ảnh APS-C của Nikon.
Thuật ngữ ống kính chính bạn cần biết
Tự động lấy nét (AF) là tính năng cho phép ống kính tự động lấy nét vào chủ thể, giúp quá trình lấy nét nhanh chóng và dễ dàng hơn. Hầu hết các ống kính hiện đại đều được trang bị tính năng này.
Lấy nét thủ công (MF) yêu cầu bạn tự điều chỉnh bằng cách xoay vòng lấy nét trên ống kính. Mặc dù thường chậm hơn và khó hơn so với tự động lấy nét, nhưng nó mang lại khả năng kiểm soát chính xác vị trí lấy nét, rất hữu ích trong một số tình huống chụp ảnh đặc thù.
Công tắc AF/MF: Nếu ống kính có công tắc AF/MF ở bên cạnh, bạn có thể dễ dàng chuyển đổi giữa chế độ lấy nét tự động và lấy nét thủ công. Trong trường hợp ống kính không có công tắc này, bạn sẽ tìm thấy tùy chọn tương ứng trên thân máy ảnh, thông qua menu hoặc bằng một công tắc khác.
Khẩu độ: Khẩu độ là độ mở của ống kính, được điều chỉnh bằng các lá khẩu để tạo ra lỗ lớn hơn hoặc nhỏ hơn cho ánh sáng đi qua. Khẩu độ nhỏ hơn cho phép ít ánh sáng đi qua và nhiều phần của hình ảnh sẽ được lấy nét, trong khi khẩu độ lớn hơn cho phép nhiều ánh sáng đi qua nhưng ít phần hình ảnh sẽ được lấy nét. Số khẩu độ càng nhỏ (gần số 0) thì hình ảnh càng sáng, ví dụ, ống kính f/1.8 sáng hơn (cho nhiều ánh sáng đi qua hơn) so với ống kính f/2.8 hoặc f/4.
Góc nhìn: Đây là phạm vi cảnh mà ống kính có thể thu được, thường được đo bằng độ. Ống kính góc rộng sẽ cho góc nhìn lớn hơn, giúp bạn thu được nhiều chi tiết hơn trong khung hình. Góc nhìn cũng thay đổi tùy theo kích thước cảm biến của máy ảnh. Các nhà sản xuất thường công bố thông số này trên trang web của họ cho từng kích thước cảm biến khác nhau.
Tiêu cự: Tiêu cự của ống kính được đo bằng milimét (mm) và thể hiện khoảng cách từ tâm ống kính đến cảm biến máy ảnh. Ví dụ, ống kính 50mm có tiêu cự là 50mm, tạo ra góc nhìn tương ứng với khoảng cách đó.
Ổn định hình ảnh: Tính năng này cho phép ống kính bù đắp rung lắc hoặc chuyển động trong quá trình chụp bằng cách di chuyển một phần bên trong ống kính. Tùy theo hãng sản xuất, tính năng này có nhiều tên gọi khác nhau như VC (Tamron), VR (Nikon), IS (Canon, Olympus), OIS (Panasonic, Fujifilm), OSS (Sony), OS (Sigma). Ổn định hình ảnh đặc biệt quan trọng đối với ống kính tele nhưng cũng được tích hợp trong nhiều loại ống kính khác, nhất là các mẫu cao cấp.
Kết luận
Hướng dẫn chọn ống kính cho người mới bắt đầu là bước đầu tiên để bạn khai thác tối đa tiềm năng của chiếc máy ảnh, đặc biệt khi mới bước vào thế giới nhiếp ảnh. Với sự đa dạng từ ống kính Prime nhỏ gọn, sắc nét đến ống kính Zoom linh hoạt và tiện lợi, mỗi loại đều mang lại những ưu điểm riêng tùy theo phong cách và nhu cầu sử dụng. Việc cân nhắc kích thước cảm biến, hệ số crop và các tính năng như tự động lấy nét hay ổn định hình ảnh sẽ giúp bạn đảm bảo sự tương thích tối đa với máy ảnh của mình. Hy vọng rằng qua những kiến thức đã chia sẻ, bạn sẽ tự tin hơn trong việc chọn lựa ống kính phù hợp, từ đó tạo ra những bức ảnh chất lượng và đầy cảm xúc, ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ trong hành trình nhiếp ảnh của mình.